معرفی وبلاگ پرستاران بندر ترکمن

مطلبی از : پرستاران بندر ترکمن

تشریح قلب و بیماریهای آن

موضوع جالبی در وبسایت دکتر سردار خواندم . صلاح دیدم دوستان من نیز آنرا مطالعه کنند .  

****************************************

دکتر ع. ح. سردار

 

موضوعات :

– قلب و بیماریهای شریان کرونری

– آنژین صدری و اقدامات در صورت بروز آن

– حمله قلبی واقدامات در صورت بروز آن

ساختمان قلب
قلب در پشت جناق قرار دارد و ارگانی عضلانی تو خالی است که به اندازه مشت شخص یا تقریبا ۲۵۰ – ۳۵۰ گرم میباشد . قلب تلمبه ای دائما در کار است و حدودا یک میلیون بار در روز میطپد ، و خون را در مسیر عروقی یه مسافت ۱۱۳۰۰۰ کیلومتر در بدن انسان به گردش در میاورد . با هر طپش قلب ، خون حاوی اکسیژن به همه بخشهای بدن توسط سرخرگها ( artery ) تلمبه میشود و توسط سیاهرگها ( vein ) به قلب رجعت مییابد .

 

قلب توسط لایه ای عضلانی یه دو بخش چپ و راست تقسبم میشود و هر بخش دارای وظیفه ویژه خود است . قلب دارای چهار حفره مجزا میباشد . دو حفره در قسمت فوقانی مستقر است که دهلیز ( atrium ) نامیده میشود . دهلیزها خون را از بدن وصول کرده و به حفرات تحتانی بنام بطن ( ventricle ) گسیل میکنند . بطنها تلمبه اصلی قلب بشمار میروند .

دهلیز راست بوسیله سیاهرگها ، خون را از بخشهای مختلف بدن دریافت مینماید . میزان اکسیژن در این خون کم است . خون از دهلیز راست به بطن راست انتقال میابد و از آنجا جهت دریافت اکسیژن به شش سوق داده میشود . دهلیز چپ خون غنی از اکسیژن را از ریه دریافت کرده به بطن چپ تخلیه مینماید و از آنجا بوسیله سرخرگها به سراسر بدن توذیع میگردد .

قلب بدون مکث در حال پمپاژ و خونرساتی است . خود قلب نیز نیاز به خون دارد و فراورده خونی را از طریق شریانهای کرونری ( coronary artery ) ، مستقر در سطح خارجی قلب دریافت میکند . آنژین ( angina ) و سکته قلبی عارضه هایی هستند که در آنها شریانهای کرونری درگیر میشوند . آنژین درد موقت در ناحیه سینه است که در اثر اختلال در شریانهای کرونری هویدا میشود . درد وقتی بروز میکند که قلب خون لازمه را دریافت نمیکند . معمولا علت آن مسدودیت نسبی شریانهای کرونری است .

بیماریهای شریان کرونری Coronary Artery Disease
آترواسکلروزیس یا تصلب شرایین ( atherosclerosis ) و یا سفت شدن سرخرگها عبارت از رسوب لیپید در داخل سرخرگها و نتیجتا حصول پلاکهای فیبری-چربی در دیواره سرخرگها است . پلاکها موادی هستند که از چربی و اجزا دیگر خونی تشکیل میشوند . با گذشت زمان میزان پلاکها افزایش یافته و منجر به ضخیمی و سفتی دیواره داخلی سرخرگها میشوند . انباشته شدن پلاکها موجب تنگی و یا مسدودیت کامل سرخرگ میگردد . در نتیجه سرخرگ فوق قابلیت ارسال خون لازمه به بخشی از بدن را نمیتواند داشته باشد .

نظرات در مورد علت گسترش آترواسکلروزیس:
درصد زیاد کلسترول خون به آستر رگها صدمه میزند و در طی واکنشی ، کلسترول و دیگر ترکیبات خونی توانایی انباشتگی در نقاط آسیب دیده را مییابند .
واکنشهای درگیر در سیستم ایمنی میتواند به آستر رگها صدمه وارد آورد .
آترواسکلروزیس در هر سرخرگ بدن میتوان پدید آید. اما بیشتر در سرخرگ قلب ، پا و گردن شایع است . با تولد روند آترواسکلروزیس آغاز میگردد تا حایی که خیلی از مردم مقداری رسوب پلاکی را در میانسالی نیز در رگ دارند . بروز آترواسکلروزیس در شریانهای کرونری را بیماری شریانهای کرونری مینامند .

بروز علائم آترواسکلروزیس بستگی به میزان بلوکه شدن سرخرگ دارد . با توجه به خاصیت الاستیکی سرخرگها ، پدیدآمدن پلاک خفیف ممکن است تظاهرات جدی در پی نداشته باشد . علائم این عارضه تا زمانی که مجاری سرخرگی ۵۰ تا ۷۵ درصد باز است ، ممکن است یروز نکند . اگر سرخرگها شدیدا بلوکه گردند ، علائم بیماری روئیت میشود . در بسیاری از مردم اولین نشانه این عارضه ، درد در ناحیه سینه میباشد .

فاکتورهای که در بروز آترواسکلروزیس نقش دارند :
– سطح بالای کلسترول خون
– زیادی وزن و چاقی
– نوشیدنیهای الکلی
– فقدان تحرک بدنی
– استعمال دخانیات
– استرس
– دیابت قندی
– سابقه خانوادگی

آنژین صدری Angina Pectoris
وقتی که تامین بافت قلبی با خون به شکل موقت کاهش یابد ، آنژین صدری بروز میکند که معمولا در اثر استرس آشکار میشود . آنژین ، هشداری برای کافی نبودن اکسیژن جهت فعالیت قلبی است . بعضی اوقات آنژین میتواند بعد از حمله قلبی توسعه یابد و بعضی از افراد با عارضه آنژینی، هیچوقت دچار سکته قلبی نمیشوند .

کسانی که آنژین دارند از موارد ذیل دوری نمایند :
– پرخوری
– حرکات فیزیکی فوق العاده شدید .
– محیط خیلی گرم یا خیلی سرد
– استرس

 

دو نوع آنژین وجود دارد :
آنژین صدری پایدار Stable Angina Pectoris : به دلیل ویژه گی خاص آن ، معمولا قابل پیش بینی است .بدین معنا که اگر شخص در حال فعالیت فیزیکی و یا تحت استرس باشد ، درد شروع میشود و با استراحت یا استعمال نیتروگلیسیرین بهبود مییابد . در این نوع آنژین ، نیتروگلیسیرین در طول ۳ – ۵ دقیقه اثر میکند . بیشتر ، شدیدتر و طولانی تر شدن درد بیانگر آنژین نوع دوم است .
آنژین صدری ناپایدار Unstable Angina Pectoris : بیانگر وخیم تر شدن وضعیت سرخرگهای کرونری است . به دلیل شروع ناگهانی این عارضه ، نمیتوان شروع درد را پیش بینی کرد . نسبت به آنژین صدری پایدار ، درد شدیدتر و طولانی تر است . حملات آنژینی میتواند موقع استراحت بوقوع پیوندد و داروهایی که بیمار جهت رفع درد استعمال میکند ، همیشه جواب نمبدهد .

علائم آنژین صدری
سفتی و فشار در ناحیه سینه
درد در ناحیه سینه ، ناراحتی در گردن ، آرواره ، گلو ، شانه ، بازو و پشت
دشواری تنفسی
خستگی بدون علت مشخص
سو هاضمه مزمن
رفع درد بعد از استراحت
آنژین و حمله قلبی عارضه های متمایزی هستند اما هر دو در اثر تنگی سرخرگهای کرونری حاصل میشوند . و علائم شدید آنزین ، هشداری برای وقوع حمله قلبی است .

اقدامات در صورت بروز آنژین :
درد آنژینی بعد از استراحت یا استعمال نیتروگلیسیرین ( nitroglycerin ) تسکین مییابد . دارو فوق جز داروهای مهم گشاد کننده عروقی است که جهت تخفیف درد پس از شروع آن ، پیشگیری از حمله قلبی پیش از بروز آن ، و تنزل تعداد حملات مصرف میشود . بهتر است بیمار همواره آنرا به همراه داشته باشد .

مواردی که در مصرف نیتروگلیسیرین در مد نظر داشت :
بیمار کار خود را متوقف کند ، بشیند و یا دراز بکشد .
یک قرص و یا اسپری را استعمال کرده ، پنج دقبقه صبر نماید.
اگر آنژین برطرف نشد یک قرص دیگر را مصرف کند ، پنج دقبقه دیگر صبر نماید.
اگر درد برطرف نشد با مراکز پزشکی تماس بگیرد . شخصا رانندگی نکند .

حمله قلبی Heart Attack
حمله قلبی یا انفارکتوس عضله قلب (MYOCARDIAL INFARCTION)
وقتی رخ میدهد که یک یا چند سرخرگ کرونری بلوکه میشود . این عارضه باعث توقف خون سرخرگی و نرسیدن اکسژن به بافت عضلانی قلب میگردد . بدون اکسیژن ، مرگ سلولی در عضلات قلبی بوقوع میپیوندد و فلب را دچار آسیب دائمی کند .

 

علل حمله قلبی
آترواسکلروزیس : افزایش پلاک و تنگی آرتری کرونری موجب عبور خون اندک یا بلوکه شدن رگ میشود .
لخته خونی : پلاک میتواند خیلی شکننده شود . فشار موجود در یکی از سرخرگها میتواند موجب شکاف در آن گشته و ایحاد پارگی کند . بدن با انعقاد خون در صدد رفع این عارضه برمیاید . از سویی لخته های خونی باعث مسدودیت مجاری سرخرگی میگردند . لخته های خونی موجود در یکی از سرخرگها ، میتواند باعث بروز حمله قلبی شود .
اسپاسم سرخرگ کرونری : بعضی اوقات سرخرگهای کرونری دچار اسپاسم میشوند ، بدین معنا که عروق تنگ و فشرده میشوند . در اثر اسپاسم ، سرخرگ بلوکه شده و حمله قلبی رخ میدهد .

علائم حمله قلبی
درد ناگهانی شدید که با استراحت برطرف نمی گردد.
درد میتواند در قفسه سینه ، گردن ، فک ، شانه ها ، بازوان و پشت باشد .
احساس درد میتواند بشکل سوزش ، فشردگی ، سنگینی ، سفتی و یا فشار باشد .
بیمار سختی تنفس و احساس خفگی دارد .
بیمار سوء هاضمه ، احساس تهوع و استفراغ دارد .
بیمار عرق سرد میکند .
بیمار اضطراب ، سرگیجه و سر درد دارد .
بیمار رنگ پریده است و احساس سردی در پوست دارد .
بیمار ممکن است بی هوش شود .

اقدامات در صورت بروز حمله قلبی :
وحود برخی از علائم یادشده میتواند بیانگر حمله قلبی باشد . که در آن صورت سریعا موارد ذیل باید انحام پذیرد:
توقف هرگونه فعالیت و ضرورت استراحت کامل .
اطلاع دادن به آشنایان
تماس با اورژانس برای انتقال با آمبولانس و بستری شدن در بیمارستان .
بیمار رانندگی نکند .
مصرف نیتروگلیسیرین .
مصرف دو قرص آسپیرین بچه یا یک قرص آسپرین بزرگسالان ( مگر اینکه بیمار آسم یا آلرژی به آسپیرین داشته باشد ) .
در صورت هوشیاری بیمار ، قرار گرفتن در حالت نیمه نشسته توصیه میشود .
دگمه لباس و کمربند بیمار باز شود.
در صورتی که بیمار بی هوش باشد و یا نتواند نفس بکشد ، عملیات احیا قلبی ریوی صورت گیرد .

خیلی از مردم فکر میکنند که آنژین صدری و حمله قلبی هر دو یک عارضه هستند .در صورتی که آنژین میتواند به سوی حمله قلبی گسترش یابد . تفاوت اصلی آنها ، نوع آسیبی است که بر قلب وارد میشود . در حمله قلبی ، مرگ قسمتی از سلولهای بافت قلبی رخ میدهد در صورتی که این عارضه در آنژین به وقوع نمی پیوندد اما حملات بسیار زیاد آنژینی میتواند موجب تضعیف عضلات قلبی گردد

دکتر ع. ح. سردار

منبع : Dr. Serdar دکتر سردار

Filed under: معرفی وبلاگها و سایتها